Halverwege 2007 zijn de hulpverlenende instanties zoals GGD, Brandweer
en Politie helemaal overgestapt op het digitale communicatienetwerk
C2000.
Tot die tijd kon men via een zogenaamde frequentiescanner meeluisteren
naar de uitgezonden berichten door de meldkamers. Het C2000 systeem
had en heeft ten doel om in de eerste plaats efficiënter
te communiceren, niet alleen intern maar ook met andere vormen
van hulpverlening, dus een koppeling politie, brandweer en GGD.
Daarnaast werd het 'onmogelijk' voor derden om de berichten nog
langer af te luisteren.
Vooral mensen van de pers werden hierdoor behoorlijk gedupeerd,
men kan niet meer tijdig naar incidenten om verslagen of beelden
op te maken.
Menige persorganisatie maakt zich nu ernstig zorgen om nog aan
actueel nieuws te komen. Was het voorheen voor een journalist
mogelijk om aan de hand van een melding via zijn scanner naar
een incident te rijden om daar een verslag van te maken, nu is
hij afhankelijk van de 'goedgeefsheid' van de persvoorlichter
van de politie.
Niet alleen bepaald nu de persdienst van de politie welk nieuws
er wel en welk niet in de publiciteit komt, ook komen berichten
veel later aan bij de media.
Opvallend is dat er in kranten veel minder incidenten worden vermeld
en ook dat als ze al worden vermeld vaak kleine zaken betreft.
Een gevangen inbreker, een teruggevonden fiets, een vernielde
abri of een dolle koe op de weg. Vechtpartijen, rellen, branden
ongevallen etc. hoort men maar weinig over. Een brand die heeft
plaats gevonden kan slechts worden vermeld in kranten aan de hand
van summiere gegevens uit het uitgezonden politiepersbericht,
foto's konden slechts achteraf worden gemaakt.
Volgens de politie zal er zeker niet mondjesmaat worden geïnformeerd
naar de pers, maar de praktijk doet anders vermoeden, het aantal
incidenten dat men in kranten en regionale tv zenders aantreft
is bedroevend minder dan voorheen.
Begrijpelijk
Hoewel de mediawereld het best kan begrijpen dat bij sommige acties
het niet wenselijk is dat derden meeluisteren, het kan ook de
boef zelf zijn die meeluistert, had men het toch liever anders
gezien. Binnen het C2000 systeem is het heel goed mogelijk om
écht gevoelige informatie te filteren zodat dat niet hoorbaar
is voor anderen.
De persorganisaties zijn het er over eens dat er een middel moet
komen om weer mee te kunnen luisteren zodat actie van hun kant
mogelijk is.
Gevaar
De drang om toch aan nieuws te komen is groter dan ooit en
steeds vaker zal men daarbij gebruik maken van vreemde technieken,
ondermeer het achterna rijden van elk hulpverleningsvoertuig,
met alle gevaren van dien. Ook alternatieve bronnen zoals taxichauffeurs
en collega's die berichten aan elkaar doorspelen kunnen zo leiden
tot onverantwoord rijgedrag om snel ter plaatse te zijn.
Bewezen is het nog niet, maar het schijnt volgens sommige journalisten
voor te komen dat hulpverleners berichten die zij op hun C2000
systeem ontvangen doorspelen aan (bevriende) persmensen.
De Vereniging Mediabelangen heeft enige tijd terug contact opgenomen
met de tweede kamer om de kwestie over het niet meer kunnen meeluisteren
aan te kaarten. Of dit vruchten zal afwerpen is maar de vraag.
Columnist Theo van Houwelingen uit Hardinxveld-Giessendam schrijft
op de website zuid-holland-zuid.nl ondermeer het volgende: 'U
weet dat in de non-profit organisaties er altijd redenen te over
genoemd kunnen worden om de noodzaak van iets te duiden. Ik zeg
niet dat alles onzin is, maar blijkbaar hebben ambtenaren en semi-ambtenaren
erg veel tijd om dit soort van zaken te bedenken. Ik zal u niet
vermoeien met alle voors en tegens die genoemd worden om de noodzaak
van dit communicatiesysteem aan te geven. Eén er van is
in ieder geval dat het oude netwerk gemakkelijk afgeluisterd kon
worden. U kunt u daarvan zeggen of denken wat u wilt, maar is
openbaarheid van diensten die de burger letterlijk ten dienste
staan zo verkeerd? Natuurlijk zijn er zaken te benoemen die men
niet aan de grote klok moet hangen. Ik ben er wel van overtuigd
dat minstens 95 % gewoon publiekelijk 'in de ether' kan. Voorkomt
in ieder geval dat zaken in beslotenheid worden geregeld. En beslotenheid
geeft wantrouwen. Tevens ontstaat er dan gemakkelijk een cultuur
van elkaar indekken. Ik bedoel daarmee dat fouten die binnen zo'n
organisatie worden gemaakt niet naar buiten komen omdat voor externen
alle controle onmogelijk wordt gemaakt. Als voorbeeld de pers.
Zij zijn op deze wijze afhankelijk van wat een persvoorlichter
naar buiten brengt. En wees er van overtuigd dat dan de berichtgeving
gekleurd is. De grote vraag in een democratie is altijd: "wie
controleert wie en op welke wijze". De pers als onafhankelijke
instelling kan in deze vaak van essentiële betekenis zijn.'
Einde citaat.
Hoge kosten
De kosten van het systeem, de aanleg en aanschaf van apparatuur
was begroot op één miljard vijfhonderdnegenendertig
miljoen euro, een vet bedrag dat mogelijk nog wordt overschreden.
Daarnaast zijn de jaarlijkse exploitatiekosten om en nabij de
145 miljoen euro.
Hoewel het systeem als 'waterdicht' wordt beschouwd is het bekend
dat er al met succes experimenten gedaan zijn om het meeluisteren
toch weer mogelijk te maken, dan is men verder van huis dan met
het oude systeem, zo melden weblogs op het internet.
Ook de grootste journalisten vereniging, het NVJ heeft aandacht
voor de ontstane problemen, het blijft dus afwachten. Voor de
meeste journalisten is het dus voorlopig slechts mogelijk om als
doorgeefluik te functioneren voor de politievoorlichter, hopelijk
gaat het luikje wat vaker en verder open.
Bij het oude systeem kwam het vaak voor dat de burger meedacht
met de politie en hen dan tips kon geven waardoor kwesties eerder
konden worden opgelost, ook dat mist men nu, de bekende pet past
de burger niet meer.
J.K.